Jan Łukaszewski

Jan Łukaszewski (ur. 1949) − dyrygent, dyrektor naczelny i artystyczny oraz twórca międzynarodowych sukcesów Polskiego Chóru Kameralnego Schola Cantorum Gedanensis, pomysłodawca i dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Mozartowskiego Mozartiana, juror polskich i zagranicznych konkursów muzycznych, wykładowca kursów mistrzowskich − jest uznawany za jednego z najznakomitszych w Europie specjalistów w dziedzinie muzyki chóralnej.

Ceniąc kunszt artystyczny Polskiego Chóru Kameralnego i jego Dyrektora, współcześni kompozytorzy, polscy i zagraniczni, już ponad 500 razy powierzyli Janowi Łukaszewskiemu dyrygowanie światowymi prawykonaniami ich kompozycji. Krytycy podkreślają, że kierowany przez Jana Łukaszewskiego Polski Chór Kameralny osiągnął nie tylko perfekcyjne brzmienie i doskonałą biegłość techniczną, ale także unikatową zdolność do odkrywania stylistycznych idiomów muzycznych właściwych dla wielu epok i ich kompozytorów. Jan Łukaszewski cieszy się sławą dyrygenta potrafiącego w krótkim czasie przygotować muzyczne interpretacje najbardziej skomplikowanych utworów. Jako dyrygent gościnny Jan Łukaszewski współpracował m.in. z Chórem Polskiego Radia w Krakowie, a obecnie współpracuje m.in. z Chórem Filharmonii Krakowskiej oraz Chórem Filharmonii Wrocławskiej.

Jan Łukaszewski ceniony jest także za dyrygowanie orkiestrami oraz prowadzenie utworów wokalno-instrumentalnch. Wśród orkiestr prowadzonych przez Jana Łukaszewskiego znajdują się tak znakomite zespoły polskie jak Sinfonia Varsovia (Warszawa) i Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia (Katowice) oraz wspaniałe orkiestry zagraniczne, takie jak Academy of Ancient Music, Akademie für Alte Musik Berlin, Neue Düsseldorfer Hofmusik, Concilium Musicum Wien, Ensemble Sans Souci Berlin, portugalska Divino Sospiro czy Narodowa Orkiestra Łotewska z Rygi.
Jan Łukaszewski jest często zapraszany do prowadzenia kursów mistrzowskich i seminariów dla dyrygentów chóralnych w Polsce i na świecie. W Rotterdamie, podczas World Symposium of Choral Music występował w podwójnej roli: jako prowadzący kurs mistrzowski, a także jako wykładowca seminaryjny. Jego umiejętności są szczególnie cenione w Japonii, gdzie od lat prowadzi kursy mistrzowskie w Nagano, Maruko, Tokio, Karuizawa, i Takarauzka. Jan Łukaszewski wielokrotnie zasiadał i zasiada w jury światowych, renomowanych konkursów chóralnych, m.in. w Japonii (Takarazuka, Karuizawa, Morioka), Walii (Llangollen), na Litwie (Kłajpeda), we Włoszech (Fivizzano, Calabria) oraz Szwajcarii (Montreux). Jest także jurorem konkursów kompozytorskich w Polsce, Anglii (Cambridge), Francji (Rouen) i Niemczech (Kolonia).

Od ponad czterdziestu lat Jan Łukaszewski, równolegle z profesjonalnym Polskim Chórem Kameralnym, prowadzi, założony przez siebie, Chór Chłopięco-Męski Pueri Cantores Olivenses, z którym z powodzeniem występował w wielu krajach europejskich, w Ameryce Północnej, Japonii i Chinach.

Jan Łukaszewski jest jednym z nielicznych w Polsce propagatorów i wykonawców muzyki chóralnej takich znakomitych kompozytorów współczesnych jak Schönberg, Messiaen, Xenakis, Globokar, Takemitsu, Castiglioni, R.Strauss, Pepping, Tippett, Ives, Barber, Penderecki, Górecki czy Kilar. W 1992 roku Jan Łukaszewski spotkał się osobiście z Toru Takemitsu w Warszawie oraz w Gdańsku. Spotkania odbyły się
w związku z monograficznymi koncertami poświęconymi twórczości japońskiego kompozytora. Jan Łukaszewski zaprezentował m.in - po raz pierwszy w Europie – utwór Wind Horse, do partytury którego kompozytor wprowadził podczas prób drobne zmiany. Toru Takemitsu był bardzo zadowolony z interpretacji jego utworów w wykonaniu Jana Łukaszewskiego i Polskiego Chóru Kameralnego.
Jan Łukaszewski przygotował nagrania dla Polskiego Radia, Dutch Radio, Sender Freies Berlin, Bayerischer Rundfunk, Südwestrundfunk i Westdeutscher Rundfunk oraz dla Telewizji Polskiej i Niemieckiej oraz zarejestrował ponad 70 płyt CD. Dla Polskiego Radia i Telewizji Polskiej Jan Łukaszewski nagrał m.in. 68 ofertoriów Giovanniego Pierluigi da Palestrina. W roku 2013 Jan Łukaszewski poprowadził nagranie 55 motetów siedemnastowiecznego kapelmistrza gdańskiego Andrzeja Hakenbergera (1574-1627), w wykonaniu Polskiego Chóru Kameralnego i szwajcarskiego zespołu instrumentalnego Musica Fiorita. Płyta z tymi nagraniami będzie najpełniejszą prezentacją północnoeuropejskiej XVII-wiecznej polichóralności.

Jan Łukaszewski jest aktywnym animatorem życia muzycznego. Z jego inspiracji odbyły się m.in. Międzynarodowe Sympozja Muzyki Chóralnej, Dni Bachowskie, Festiwal Chopin w Gdańsku. Od dziewięciu lat, z inicjatywy i pod artystycznym kierownictwem Jana Łukaszewskiego odbywa się w Gdańsku Międzynarodowy Festiwal Mozartowski Mozartiana. Podczas trwającego siedem dni Festiwalu Mozartiana prezentowanych jest kilkanaście koncertów i wydarzeń towarzyszących. Tradycją festiwalu jest, że koncert finałowy, który odbywa się w zabytkowej katedrze w Gdańsku – Oliwie, prowadzi Jan Łukaszewski. Są to koncerty oratoryjne z udziałem Polskiego Chóru Kameralnego, wybitnych, światowej sławy solistów oraz najwybitniejszych orkiestr specjalizujących się w wykonawstwie muzyki XVII i XVIII wieku – np. Academy of Ancient Music czy Akademie für Alte Musik Berlin.

Wyrazem publicznego uznania dla kunsztu artystycznego dyrektora Polskiego Chóru Kameralnego są przyznawane mu prestiżowe nagrody i wyróżnienia. W roku 1999 Jan Łukaszewski został pierwszym laureatem nagrody im. Jerzego Kurczewskiego, przyznawanej dla najwybitniejszych kompozytorów i dyrygentów związanych z chóralistyką. W kolejnych latach tę samą nagrodę otrzymali m.in.: Henryk Wojnarowski, Stefan Stuligrosz, Henryk Mikołaj Górecki, Wojciech Kilar i Krzysztof Penderecki. Jan Łukaszewski zasiada obecnie w kapitule przyznającej to prestiżowe wyróżnienie. W roku 2000 Jan Łukaszewski został laureatem Pomorskiej Nagrody Artystycznej w kategorii Całokształt Twórczości. W 2008 roku Jan Łukaszewski otrzymał wyróżnienie Zasłużony dla Kultury Polskiej oraz medal Zasłużony Kulturze Polskiej Gloria Artis przyznawane przez polskiego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2009 roku Jan Łukaszewski otrzymał nagrodę Miasta Gdańska Splendor Gedanensis za wykreowanie marki Międzynarodowego Festiwalu Mozartowskiego Mozartiana w Gdańsku. W 2010 roku otrzymał nagrodę Orphee D’Or przyznaną przez francuską Academie du Disque Lyrique w kategorii Najlepsze nagranie muzyki chóralnej za płytę Penderecki: Complete Choral Works. Jan Łukaszewski jako pierwszy dyrygent na świecie dokonał nagrania kompletu utworów Krzysztofa Pendereckiego na chór a cappella. Płyty nagrane pod kierownictwem Jana Łukaszewskiego były osiemnaście razy nominowane i pięciokrotnie honorowane główną nagrodą polskiego przemysłu fonograficznego - Fryderyk, ostatnio w roku 2014 za płytę Marian Borkowski. Choral Works w kategorii Najwybitniejsze Nagranie Muzyki Polskiej. Jan Łukaszewski posiada tytuł doktora w dziedzinie sztuk muzycznych, w dyscyplinie artystycznej dyrygentura, który obronił z wyróżnieniem w Akademii Muzycznej w Krakowie.